راهنمای کامل نگهداری و تمیزکاری طلای سفید در خانه

مقدمه
طلای سفید یکی از پرطرفدارترین انواع طلا در صنعت جواهرسازی مدرن است که به‌دلیل رنگ نقره‌ای درخشان و ظاهر لوکس، جایگاه ویژه‌ای در میان دوست‌داران زیورآلات پیدا کرده است. این فلز گرانبها، ترکیبی از طلا و فلزات سفیدرنگ مانند پالادیوم، نیکل یا نقره است که با روکش رودیوم پوشانده می‌شود تا درخشندگی و مقاومت آن چندبرابر شود. اما درست مانند هر جواهر ارزشمند دیگری، طلای سفید هم برای حفظ زیبایی و جلای خود نیاز به مراقبت ویژه دارد. در این مطلب، تمام روش‌های نگهداری، تمیزکاری خانگی و نکات کلیدی مربوط به مراقبت از طلای سفید را با جزئیات کامل مرور می‌کنیم تا بتوانید عمر جواهرات خود را افزایش دهید و درخشش اولیه آن را حفظ کنید.

طلای سفید در اصل همان طلای زرد خالص است که با آلیاژهای فلزات سفید مانند نیکل، پالادیوم، منگنز یا نقره ترکیب می‌شود. این ترکیب باعث تغییر رنگ طلای زرد به طیف سفید و نقره‌ای می‌شود. در مرحله نهایی، برای افزایش براقیت و ایجاد سطحی درخشان، جواهرسازان روی سطح طلا را با لایه‌ای از فلز رودیوم می‌پوشانند.
رودیوم، فلزی بسیار کمیاب‌تر از طلا و پلاتین است که در برابر زنگ‌زدگی و خراش مقاومت بالایی دارد. با این حال، این روکش دائمی نیست و بسته به میزان استفاده، معمولاً هر ۱ تا ۲ سال نیاز به بازپوشانی دارد.

طلای سفید از نظر زیبایی ظاهری بسیار شبیه پلاتین است اما وزن سبک‌تر و قیمت مناسب‌تری دارد. به همین دلیل انتخابی محبوب برای حلقه‌های ازدواج، گردنبندها و انگشترهای ظریف به شمار می‌رود.

رنگ و ترکیب این دو نوع طلا اصلی‌ترین وجه تمایز آن‌هاست. طلای زرد رنگ طبیعی طلا را حفظ می‌کند و ترکیب آن شامل مس و روی است که رنگ گرم و کلاسیک آن را شکل می‌دهد. در مقابل، طلای سفید با ترکیب فلزات سفید و روکش رودیوم، ظاهری مدرن‌تر و سردتر دارد.
تفاوت‌ها را می‌توان به‌صورت خلاصه چنین بیان کرد:
– رنگ: طلای زرد گرم و سنتی، طلای سفید سرد و نقره‌ای.
– آلیاژ: طلای زرد حاوی مس و روی، طلای سفید حاوی نیکل یا پالادیوم.
– نگهداری: طلای زرد نیاز کمتری به نگهداری دارد، اما طلای سفید باید هر چند سال یک‌بار روکش شود.
– ظاهر: طلای سفید به دلیل درخشندگی بالا گزینه‌ای محبوب برای سبک‌های مدرن است.

برخلاف تصور، طلای سفید هم می‌تواند در طول زمان کدر یا تغییر رنگ دهد. این اتفاق معمولاً به‌دلیل فرسایش روکش رودیوم و تماس مکرر با مواد شیمیایی رخ می‌دهد. عواملی مانند عطر، کرم، کلر استخر، شوینده‌ها و حتی تعریق بدن می‌توانند باعث از بین رفتن جلای طبیعی آن شوند.
اگر طلای سفید به‌درستی نگهداری نشود، رنگ آن مایل به زرد می‌شود که نشان‌دهنده آشکار شدن رنگ طلای پایه است. از طرفی، تماس با سطوح زبر و ضربه‌های مکرر می‌تواند خراش‌های ظریف ایجاد کند که به‌مرور باعث از بین رفتن زیبایی جواهر می‌شوند. بنابراین، مراقبت صحیح نه‌تنها به حفظ ظاهر کمک می‌کند بلکه از کاهش ارزش طلا نیز جلوگیری خواهد کرد.

طلای سفید به دلیل روکش حساس خود باید با دقت بیشتری نگهداری شود. نکات زیر می‌توانند عمر مفید جواهرات شما را به‌طور چشمگیری افزایش دهند:

جواهرات طلای سفید را باید به‌صورت جداگانه در جعبه‌های پارچه‌ای یا کیف‌های مخملی قرار دهید. تماس مستقیم چند قطعه طلا با هم باعث ایجاد خراش می‌شود. بهتر است در جعبه جواهر، هر قطعه در بخش مخصوص خود باشد و محیط خشک و خنک نگهداری شود.

قبل از استفاده از عطر، اسپری مو، کرم یا لوازم آرایش، طلاهای خود را از بدن جدا کنید. حتی ترکیباتی که به‌ظاهر بی‌خطرند مانند الکل یا ویتامین E می‌توانند باعث واکنش سطحی و کدر شدن رودیوم شوند. همچنین از تماس طلا با آب کلردار یا سفیدکننده خودداری کنید.

در هنگام ورزش، شست‌وشو، آشپزی یا کارهای سنگین، جواهرات را از دست درآورید. جواهرات طلای سفید به‌ویژه انگشترها، در معرض ضربه مستقیم به سرعت خش‌دار می‌شوند. این خراش‌ها علاوه بر کاهش درخشندگی، باعث نازک شدن روکش رودیوم نیز می‌شوند.

تمیز کردن منظم طلای سفید یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ درخشندگی آن است. با رعایت چند روش ساده خانگی می‌توانید بدون نیاز به جواهرساز، جلای اولیه را بازگردانید.

یک کاسه آب گرم آماده کرده و چند قطره مایع ظرفشویی ملایم به آن اضافه کنید. طلای سفید را به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در محلول قرار دهید تا چربی و آلودگی‌ها نرم شوند. سپس با مسواک نرم و حرکات آرام سطح جواهر را تمیز کرده، در نهایت با آب ولرم بشویید و با پارچه میکروفایبر خشک کنید.

درون ظرفی از آب گرم، یک قاشق جوش‌شیرین و کمی نمک بریزید و تکه‌ای فویل آلومینیومی در کف ظرف بگذارید. جواهرات طلای سفید را روی فویل قرار دهید تا واکنش شیمیایی ملایمی بین فلز و فویل رخ دهد. پس از ۱۰ دقیقه، جواهر را بیرون آورده، شست‌وشو داده و خشک کنید. این روش برای از بین بردن لکه‌ها و تیرگی‌های سطحی مؤثر است.

برای جواهراتی که به شدت کدر شده‌اند، می‌توان از محلول ضعیف آمونیاک استفاده کرد. نسبت یک قسمت آمونیاک به شش قسمت آب را مخلوط کرده و جواهر را تنها به مدت یک دقیقه در آن قرار دهید. سپس با مسواک نرم تمیز کرده و با آب ولرم بشویید. این روش را بیش از ماهی یک‌بار تکرار نکنید، زیرا ممکن است باعث تضعیف روکش شود.

– از خمیردندان یا پودرهای ساینده استفاده نکنید؛ ذرات زبر آن‌ها باعث خط افتادن سطح طلا می‌شوند.
– از آب داغ برای شست‌وشو استفاده نکنید چون ممکن است به چسب‌های نگهدارنده سنگ‌ها آسیب بزند.
– دستمال‌های زبر یا مواد حاوی الکل برای خشک کردن مناسب نیستند.
– از تمیزکننده‌های خانگی قوی مثل وایتکس، سرکه صنعتی یا استون استفاده نکنید.

اگر احساس می‌کنید رنگ طلای سفیدتان مایل به زرد شده یا درخشندگی اولیه را از دست داده، به احتمال زیاد روکش رودیوم آن فرسوده شده است. در چنین حالتی باید به جواهرساز مراجعه کنید تا با بازپوشانی رودیوم، ظاهر آن دوباره براق و جدید شود.
همچنین در مواردی که قاب انگشتر یا نگین‌ها شل شده‌اند، یا سطح طلا خراش‌های عمیق دارد، مراجعه به متخصص ضروری است. جواهرساز می‌تواند علاوه بر ترمیم روکش، ساختار کلی قطعه را نیز بازسازی کند تا از افت ارزش آن جلوگیری شود.

❓ تفاوت طلای سفید با نقره یا فلزات مشابه چیست؟
طلای سفید از ترکیب طلا با آلیاژهای سفید ساخته می‌شود در حالی که نقره فلزی جداگانه است. طلای سفید ارزش بالاتری دارد و تغییر رنگ آن کمتر است.

❓ چطور بفهمم روکش رودیوم نیاز به تجدید دارد؟
اگر رنگ طلای سفید به زردی متمایل شد یا جلای سطحی آن کاهش یافت، زمان تجدید روکش است. معمولاً هر ۱۸ تا ۲۴ ماه یک‌بار توصیه می‌شود.

❓ آیا تمیزکننده‌های اولتراسونیک برای طلای سفید مناسب‌اند؟
بله، ولی فقط برای قطعاتی که سنگ‌های حساس مانند مروارید، فیروزه یا اوپال ندارند، زیرا امواج دستگاه ممکن است باعث آسیب به آن‌ها شود.

❓ آیا طلای سفید حساسیت‌زا است؟
در برخی افراد، وجود نیکل در ترکیب می‌تواند باعث حساسیت پوستی شود. در این صورت بهتر است طلای سفید بدون نیکل یا با روکش ضخیم‌تر رودیوم انتخاب کنید.

طلای سفید یکی از جذاب‌ترین و مدرن‌ترین انتخاب‌ها برای زیورآلات است، اما زیبایی آن در گرو مراقبت منظم و صحیح است. اگر از تماس با مواد شیمیایی جلوگیری کنید، به‌طور منظم آن را با محلول‌های خانگی ملایم تمیز نمایید و در زمان مناسب برای تجدید روکش به جواهرساز مراجعه کنید، جواهرات شما برای سال‌ها درخشان و بی‌نقص باقی خواهند ماند. نگهداری درست، نه‌تنها ظاهر را حفظ می‌کند بلکه ارزش سرمایه‌گذاری طلای سفید را نیز پایدار نگه می‌دارد.